Chełmskich Unitów Bogarodzica – Chełm Lubelski

Chełm Lubelski, Diecezja Lubelska.
Współczesna kopia obrazu. Wym.: 113 × 70 cm.
Obraz koronowany trzykrotnie:
I koronacja – 15.09.1765 r.
II koronacja – 7.07.1946 r. – Koronator: biskup Stefan Wyszyński
III koronacja – 8.09.1975 r.

Dzieje obrazu Matki Bożej sięgają pierwszych wieków chrześcijaństwa na wschodnich terenach Polski. Jego historię przybliżył zapis unickiego biskupa Jakuba Suszy z XVII wieku. W połowie XVII wieku obraz Matki Bożej Chełmskiej towarzyszył królowi Janowi Kazimierzowi w jego wyprawach wojennych. W zwycięstwie w bitwie pod Beresteczkiem w 1651 r. polskie rycerstwo nazwało Maryję „Zwycięską” i „Wojenną”. Wizerunek ten zabierał na wyprawy wojenne również król Michał Korybut Wiśniowiecki, a później król Jan Sobieski. Jego sława ogarnęła cały kraj. W czasie zaborów katedrę unicką, w której znajdował się obraz, zamieniono na prawosławną cerkiew. Podczas zawieruchy wojennej w 1915 r. obraz wywieziono w głąb Rosji. Tam zaginął.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, katedrę w Chełmie przywrócono Kościołowi katolickiemu, a w ołtarzu umieszczono najpierw starą podobiznę wizerunku Matki Bożej, a od 1938 r. kopię wykonaną przez Władysława Ukleję. Po drugiej wojnie światowej, 7 VII 1946 r., biskup lubelski Stefan Wyszyński ukoronował wizerunek Matki Bożej Chełmskiej.